SERIE

W kręgu dawnej polszczyzny

W roku 2014 powstała inicjatywa organizacji Ogólnopolskiej Konferencji Historycznojęzykowej W kręgu dawnej polszczyzny. Spotkania naukowców, organizowane w celu dyskusji nad problematyką dawnej polszczyzny, odbywają się cyklicznie co półtora roku. Do tej pory odbyły się już trzy edycje: I w grudniu 2014 roku, II w maju 2016 roku i III w grudniu 2017 roku. Naukowej refleksji podczas konferencji poddawane są m.in. zagadnienia z takich obszarów, jak: słownictwo i frazeologia w historii języka; analiza lingwistyczna zabytków językowych; onomastyka w historii języka; odmiany stylowe polszczyzny w ujęciu diachronicznym; język religijny w dawnych tekstach kultury; obyczajowość Polaków w przeszłości.

—————————

Owocem nawiązanej współpracy z licznymi specjalistami z zakresu historii języka są ukazujące się drukiem monografie wieloautorskie. Do tej pory ukazały się cztery tomy pod red. prof. Macieja Mączyńskiego, dr Ewy Horyń i dr Ewy Zmudy. W przygotowaniu są dwa kolejne.

Poeci krakowscy mniej znani, zapomniani, niedoczytani…

Projekt współfinansowany przez Urząd Miasta Krakowa w ramach programu Krakowskie Konferencji Naukowe

Celem projektu jest przypomnienie postaci i twórczości poetów krakowskich mało znanych lub dziś już zapomnianych, których nazwiska nie zajmują czołowych pozycji na listach lektur (szkolnych i studenckich), a których dorobek zasługuje na zainteresowanie z racji podjętych przezeń tematów (głównie „krakowskich”) czy poziomu rozwiązań warsztatowych. Chodzi o autorów dawnych, cieszących się w swojej epoce uznaniem publiczności literackiej, z czasem jednak zapomnianych, jak i współczesnych.
W organizowanych w ramach projektu spotkaniach uczestniczą pracownicy naukowi, doktoranci i studenci, a także krakowscy nauczyciele. Dla uczniów szkół średnich przewidziany jest konkurs na napisanie wiersza o Krakowie.

Edycja I: 18-20 listopada 2015 r.
W programie: konferencja naukowa, konkurs dla uczniów szkół średnich
na wiersz o Krakowie, wieczór poetycki, warsztaty pisania poezji (dla studentów
Wydziału Filologicznego) – prowadzenie mgr Magdalena Węgrzynowicz-Plichta
i dr hab., prof. UP Marek Karwala

Edycja II: 16-18 listopada 2016 r.
W programie: konferencja naukowa, wieczór poetycki, warsztaty pisania poezji
(dla studentów Wydziału Filologicznego) – prowadzenie mgr Magdalena
Węgrzynowicz-Plichta i dr hab., prof. UP Marek Karwala

Edycja III: 17 grudnia 2018 r.
W programie: konferencja naukowa
Prowadzenie: dr hab., prof. UP Marek Karwala
Organizatorzy:
Katedra Literatury XIX wieku
Katedra Literatury XX wieku
Koło Naukowe Doktorantów Wydziału Filologicznego
Studenckie Koło Naukowe Polonistów
Koordynator projektu: dr hab., prof. UP Marek Karwala

Dialog z Tradycją

„Dialog z Tradycją” to osobna seria wydawnicza zapoczątkowana przed kilku laty w Instytucie Filologii Polskiej Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie. Inicjatywa powołania do życia owej serii ściśle łączy się ze zmianami strukturalnymi i nowymi zadaniami podjętymi przez środowisko polonistyczne UP w Krakowie. Ich efektem było m.in. utworzenie w ramach dotychczasowych studiów nowej specjalności filologia polska z komunikacją społeczną, a także odrębnej jednostki organizacyjnej, tj. Katedry Lingwistyki Kulturowej i Komunikacji Społecznej. Skupiona wokół tej jednostki grupa kulturowo zorientowanych lingwistów jako swoje credo badawcze, będące także wypadkową realizowanych przez siebie prac, uznała potrzebę głębszej refleksji nad współczesnymi procesami, jakie dokonują się w szeroko pojętym dyskursie publicznym, pozostającym pod silnym wpływem przemian cywilizacyjnych, objawiających się powstaniem społeczeństwa informatycznego, nowych technik przekazu, mechanizmów globalizacyjnych oraz ekspansji kultury masowej. Jako kluczowe dla tej refleksji uznano poszukiwanie odpowiedzi na takie m.in. pytania, jak:

Czy i w jakim stopniu nowoczesność można łączyć z tym, co tradycyjne i zarazem wspólne?
Czy w dobie prymatu i zachwytu nowoczesnością nie zagraża nam utrata językowo-kulturowej ciągłości oraz tożsamości?
Jaki jest współczesny status tradycyjnych odmian języka, gatunków wypowiedzi i utrwalonych wzorców stylistyczno-retorycznych?

Jako naczelną ramę łączącą owe pytania i implikowane przez nie problemy badawcze zaproponowano formułę „Dialog z tradycją”, której obydwa człony składowe dobrane zostały w sposób zamierzony i nieprzypadkowy. W tytułowym słowie „dialog” badacze spod znaku „Dialogu z tradycją” upatrują bowiem tych treści, które czynią ową refleksję otwartą na różne perspektywy, spojrzenia, oceny i odniesienia do tego, co łączy się z szeroko pojętą „tradycją”. Ta zaś postrzegana jest jako tyle usankcjonowane, ile też żywe dziedzictwo, a nie wyłącznie zamknięty klamrą czasu obszar zjawisk i doświadczeń minionych. Jako płaszczyznę realizacji zadań badawczych implikowanych tą formułą uznano potrzebę zainicjowania szerokiej debaty interdyscyplinarnej. Tak zapoczątkowane zostały pod egidą „Dialogu z tradycją” cykliczne konferencje organizowane z inicjatywy Katedry Lingwistyki Kulturowej i Komunikacji Społecznej UP w Krakowie. Dwa pierwsze z owych spotkań były jeszcze efektem realizacji otwartej formuły dialogowania z tradycją, która z czasem zyskała charakter tematycznie uprofilowany.

Pokłosiem dotychczas odbytych czterech edycji tychże debat jest właśnie prezentowana na stronie internetowej IFP seria o nazwie własnej „Dialog z Tradycją”. Początkowe cztery tomy przynoszą obszerny zbiór studiów wpisujących się jeszcze w szeroką formę dialogu z tradycją. Tom piąty obejmuje zaś pokłosie dyskusji wokół językowego dziedzictwa kultury materialnej. Dwa kolejne tomy, będące w przygotowaniu, zawierają nader obszerne pokłosie debaty nad historią i przemianami wielokontekstowo pojętej kultury funeralnej. Seria realizowana jest pod patronatem międzynarodowej Rady Naukowej złożonej z wybitnych reprezentantów środowiska filologicznego. Pieczę zaś redakcyjną nad serią sprawują językoznawcy zatrudnieni w Katedrze Lingwistyki Kulturowej i Komunikacji Społecznej UP w Krakowie. Roli i zadań wydawcy „Dialogu z Tradycją” podjęła się renomowana, krakowska oficyna „Collegium Columbinum”.

Do pewnego stopnia niezależną inicjatywą, wpisującą się w programowe ramy „Dialogu z tradycją”, jest także zainicjowany w Katedrze Lingwistyki Kulturowej i Komunikacji Społecznej UP w Krakowie międzynarodowy projekt badawczy: Badania nad dziedzictwem językowo-kulturowym utrwalonym w zasobach frazeologicznych i paremiologicznych języka polskiego oraz wybranych języków słowiańskich.

Język a media

Od 2015 r. odbywają się cyklicznie, co dwa lata, spotkania naukowe w ramach Interdyscyplinarnej Konferencji NaukowejJęzyk a Media.Zjawiska językowe i komunikacyjne we współczesnych mediach. W tym roku, w dniach 30-31 marca 2017, w Instytucie Filologii Polskiej Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie odbyła się II edycja naszej Konferencji. Naszym celem jest stworzenie płaszczyzny dla merytorycznej dyskusji badaczy z zakresu językoznawstwa, kulturoznawstwa, medioznawstwa, a także dziennikarzy, politologów, socjologów, antropologów.

W ramach konferencji naukową refleksją obejmujemy następujące zagadnienia:
1.Współczesne obszary dyskursu medialnego.
2.Mediatyzacja polityki i polityzacja mediów.
3.Komunikacja i retoryka polityczna w mediach.
4.Medialne obrazy świata.
5.Polszczyzna w Internecie. Frazeologia w nowych mediach.
6.Media jako praktyki społeczne. Użytkowanie a/i kompetencje medialne.
7.Nowa komunikacja: social media, blogosfera, Facebook, Twitter, itp.
8.Public relations i ich przejawy językowe w przestrzeni medialnej.

Komitet organizacyjny:
Prof. dr hab. Bogusław Skowronek
Dr Agnieszka Walecka-Rynduch
Dr Ewa Horyń

W ramach nawiązanej współpracy z badaczami z różnych ośrodków naukowych z Polski i zagranicy dotychczas ukazały się dwa tomy monografii: ,,Język a Media. Zjawiska komunikacyjne we współczesnych mediach” (2015) oraz ,,Język a Media. Zjawiska językowe we współczesnych mediach” (2016), pod red. prof. Bogusława Skowronka, dr Ewy Horyń i dr Agnieszki Waleckiej-Rynduch.

W druku są dwa kolejne tomy naszej serii: ,,Język a Media. Wzory języka we współczesnych mediach” oraz ,,Język a Media. Wzory komunikacyjne we współczesnych mediach” pod red. prof. Bogusława Skowronka, dr Ewy Horyń i dr Agnieszki Waleckiej-Rynduch.

Literatura i Kultura dla Dzieci i Młodzieży (Twórcy – Tematy – Konwencje)

Seria „Literatura i Kultura dla Dzieci i Młodzieży (Twórcy – Tematy – Konwencje)” pod redakcją Małgorzaty Chrobak i Katarzyny Wadolny-Tatar powstała w 2019 roku z inicjatywy Centrum Badań nad Literaturą i Kulturą dla Dzieci i Młodzieży w Instytucie Filologii Polskiej UP. Obejmuje monografie wieloautorskie poświęcone wybranym twórcom słowa, obrazu i innych dziedzin sztuki, ważnym zjawiskom artystycznym i kulturowym, a także strategiom oraz kategoriom literatury i kultury dla małych i młodych odbiorców.

Do tej pory ukazały się trzy tomy:

1. (Re)konstrukcje przeszłości w prozie Antoniny Domańskiej, red. Małgorzata Chrobak, Katarzyna Wądolny-Tatar (2019).

2. Michael Ende – czuły fantasta. Sylwetka i strategia pisarska, red. Angela Bajorek, Małgorzata Chrobak, Dorota Szczęśniak (2020).

3. Imaginautka zaangażowana. Twórczość i biografia Doroty Terakowskiej z perspektywy XXI wieku, red. Katarzyna Slany, Katarzyna Wadolny-Tatar (2021).

4. Od powieści dla dziewcząt do narracji dziewczyńskich, Anna Nosek, Małgorzata Chrobak (2022)

W przygotowaniu tom 5: Poezja dla dzieci w drugiej połowie XX wieku i XXI wieku, red. Alicja Ungeheuer-Gołąb, Katarzyna Wadolny-Tatar, Kraków 2023.