Katedra Mediów i Badań Kulturowych
Katedra Mediów i Badań Kulturowych
W Katedrze Mediów i Badań Kulturowych prowadzone są interdyscyplinarne badania naukowe koncentrujące się wokół współczesnych zjawisk, praktyk, instytucji, problemów i tekstów kultury, w tym współczesnej kultury medialnej i (audio)wizualnej.
Działania naukowo-badawcze i wdrożeniowe osób pracujących w Katedrze oraz prowadzone przez nich zajęcia dydaktyczne realizują założenia kulturoznawstwa/medioznawstwa stosowanego oraz humanistyki w działaniu. Szczególny nacisk położony jest na włączanie wyników badań własnych, doświadczeń artystycznych i dydaktycznych pracowniczek i pracowników Katedry w proces kształcenia oraz aktywizowanie osób studiujących do aktywnego, świadomego, krytycznego uczestnictwa we współczesnej kulturze, mediach oraz społeczeństwie obywatelskim.
Prowadzone zajęcia i badania naukowe dotyczą m.in. edukacji medialnej, kompetencji medialnych i cyfrowych, psychologii mediów i komunikowania, historii i teorii kina, estetyki i historii sztuki, muzykologii, mediów cyfrowych, teorii kultury, muzyki popularnej, komunikacji (audio)wizualnej, współczesnej kultury literackiej, współczesnej kultury audiowizualnej, metodologii badań medioznawczych, kulturoznawczych i komunikologicznych.
Pracownicy naukowi:
prof. dr hab. Agnieszka Ogonowska – Kierownik Katedry
dr hab. prof. UKEN Magdalena Stoch
dr hab. prof. UKEN Patrycja Włodek
dr Ewelina Jarosz
dr Jakub Kosek
dr Agnieszka Urbańczyk
dr Konrad Zielonka
Pracownicy dydaktyczni:
mgr Ilona Sieradzka
Współpracujące z Katedrą Doktorantki:
Mgr Małgorzata Durmaj (Szkoła Doktorska UJ)
Mgr Anna Grabowska (Szkoła Doktorska UJ)
Mgr Martyna Jankowska (Szkoła Doktorska UKEN)
Główne obszary badawcze pracowników katedry
prof. dr hab Agnieszka Ogonowska, Kierownik Katedry Mediów i Badań Kulturowych
Medioznawczyni, kulturoznawczyni, psycholog i neurologopedka. Prowadzi badania naukowe w zakresie edukacji medialnej, kompetencji medialnych i cyfrowych, przeciwdziałania dezinformacji i manipulacji medialnej, komunikacji społecznej, gerontologopedii, psychologii mediów i komunikowania, cyberpsychologii, teorii mediów, kultury audialnej, przemocy w mediach oraz przemocy ikonicznej, cielesności i mediów; kulturowo-społecznych i psychologicznych skutków cyborgizacji człowieka, projektowania rozwiązań z zakresu UEX oraz wybranych zagadnień informatyki społecznej. Tym obszarom problemowym i zagadnieniom poświęcone są także prowadzone przez nią zajęcia dydaktyczne oraz szkoleniowe, warsztatowe i konferencyjne. Posiada bogate doświadczenie edukacyjne w zakresie kształcenia młodej kadry naukowej w kraju i za granicą w dyscyplinach: nauki o komunikacji społecznej i mediach, nauki o kulturze i religii, psychologia, nauki o sztuce, literaturoznawstwo na studiach licencjackich, magisterskich, doktorskich oraz podyplomowych. Prowadzi warsztaty i szkolenia z zakresu edukacji medialnej, profilaktyki ryzykownych, problematycznych i patologicznych zachowań medialnych, neurodydaktyki i nowych mediów, neuropsychologicznych, medialnych i kulturowych uwarunkowań rozwoju człowieka, metod badania i rozwijania kompetencji cyfrowych w różnych grupach wiekowych.
Współpracuje w roli ekspertki z Narodowym Centrum Badań i Rozwoju, NAWĄ, Komisją Europejską, Polskim Komitetem ds. UNESCO.
Pełni w Uczelni funkcję Dyrektora Ośrodka Badań nad Mediami, Zastępcy Przewodniczącej Rady Dyscypliny Nauki o Komunikacji Społecznej i Mediach oraz Redaktor Naczelnej „Studia de Cultura”.
Adres email: agnieszka.ogonowska@uken.krakow.pl
dr hab. Magdalena Stoch, prof. UKEN
dr hab. Patrycja Włodek, prof. UKEN
Patrycja Włodek – doktor habilitowana nauk o sztuce, profesorka UKEN w Krakowie, absolwentka socjologii i filmoznawstwa na Uniwersytecie Jagiellońskim. Filmoznawczyni, specjalizuje się w historii kina, ze szczególnym uwzględnieniem kinematografii Stanów Zjednoczonych osadzonej w kontekstach kulturowych.
Prowadzi zajęcia z historii kina, wstępu do filmoznawstwa, kierunków kina współczesnego, analizy i interpretacji dzieła filmowego oraz adaptacji, podczas których wykorzystane zostają badania własne, skoncentrowane przede wszystkim na: memory studies w filmoznawstwie, ze szczególnym naciskiem na kategorie retro, nostalgii i krytycznego retro; postmodernizmie oraz intertekstualności; problematyce reprezentacji; film noir; zagadnieniach związanych ze streamingiem.
Ponadto prowadzi seminaria licencjackie na kierunku kulturoznawstwo i wiedza o mediach oraz w kadencji 2022-2025 jest przedstawicielką nauk o sztuce w Radzie Szkoły Doktorskiej UKEN, przewodnicząc też komisji rekrutacyjnej w tej dyscyplinie. W latach 2022–2023 prowadziła zajęcia Tutoring ekspercki w Szkole Doktorskiej Uniwersytetu Śląskiego. W 2022 roku przygotowała recenzję naukową doktoratu, którego publiczna obrona odbyła się 31 maja 2022 roku na Uniwersytecie Śląskim. Byłą też członkinią komitetu doktorskiego w Szkole Doktorskiej Nauk Humanistycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz pełniła funkcję promotorki pomocniczej rozprawy doktorskiej „Kino Prestona Sturgesa. Autorskie dywersje na obrzeżach narracji klasycznej” obronionej na Uniwersytecie Jagiellońskim.
Autorka książek „Wszystko noir? O inspiracjach i wariantach – życie po życiu film noir” (2022) (nagroda im. Bolesława Michałka dla najlepszej filmoznawczej książki roku), „Kres niewinności. Obraz i upamiętnienie ery Eisenhowera w amerykańskich filmach i serialach – pomiędzy reprezentacją, nostalgią a krytycznym retro” (2018; nominacja do nagrody Polskiego Towarzystwa Badań nad Filmem i Mediami za najlepszą książkę filmoznawczą 2018 roku) oraz „Świat był przemoczoną pustką”. Czarny kryminał Raymonda Chandlera w literaturze i filmie (2015). Publikuje liczne teksty o tematyce filmowej i serialowej w tomach zbiorowych i czasopismach naukowych. Współredaktorka tomów zbiorowych: Od de Laclosa do Collarda. Adaptacje literatury francuskiej (2016, wraz z profesor Alicją Helman), Autorzy kina europejskiego VII (2018, wraz z Kamilą Żyto) oraz Pomiędzy retro a retromanią (2018, wraz z Małgorzatą Major) oraz czasopism naukowych.
Członkini Polskiego Towarzystwa Badań nad Filmem i Mediami, sekretarzyni Krakowskiego Oddziału Towarzystwa Badań nad Filmem i Mediami.
Poza działalnością naukową i dydaktyczną aktywnie zajmuje się także działalnością popularyzatorską w zakresie filmoznawstwa jako prelegentka, panelistka i autorka wykładów. Prowadziła m.in. wprowadzenia do filmów w kinie Pod Baranami, m.in. w ramach przeglądów „100 lat Warner Bros.” oraz „Filmy wszechczasów”. Jej komentarze towarzyszyły pokazom takich klasyków jak Casablanca, Sokół maltański, Podwójne ubezpieczenie czy Wielki Gatsby. Często gości w audycjach i podcastach, m.in. w Radiu Kraków, Radiu Tok FM oraz Polskim Radiu. Brała udział w rozmowach dla podcastów Podróż bez paszportu, Flixtalk. Rozmowy o klasyce kina oraz Wtem piosenka. Uczestniczy w panelach dyskusyjnych, festiwalach i wydarzeniach naukowych. Występowała m.in. podczas Boyhoods & Girlhoods Film Festival, festiwalu „Militaria w popkulturze”, Octopus Film Festival. Jej wystąpienie dotyczyły tematów takich jak neo-noir, kino o dorastaniu, kobiece postacie w kulturze oraz wpływ streamingu na współczesne kino.
Adres e-mail: patrycja.wlodek@uken.krakow.pl
dr Ewelina Jarosz
Adiunktka w Katedrze Mediów i Badań Kulturowych UKEN, historyczka sztuki, kulturoznawczyni oraz artystka zaangażowana w projekty artystyczne związane z wodą. Jej zainteresowania naukowe obejmują sztukę środowiskową, błękitne media, hydrofeminizm oraz queerowo-feministyczną błękitną posthumanistykę. Prowadzi badania własne dotyczące związków sztuki z ekologią i posthumanistycznymi perspektywami na wodne środowiska, ze szczególnym uwzględnieniem aktywizmu przyjemności i hydroseksualności w kontekście artystycznym.
Problematyka zajęć dydaktycznych obejmuje zagadnienia z zakresu sztuki współczesnej, ekokulturoznawstwa oraz humanistyki środowiskowej, ze szczególnym uwzględnieniem transdyscyplinarnych relacji między ludźmi i środowiskami wodnymi. W swoich zajęciach łączy teorię z praktyką, dążąc do zainteresowania osób studiujących działaniami badawczo-artystycznymi na styku ekokrytyki i performansu środowiskowego.
Współpracuje z międzynarodowymi ośrodkami akademickimi i badawczymi, takimi jak E.A.R.T.H. Lab przy Uniwersytecie Kalifornijskim w Santa Cruz oraz The Posthumanities Hub przy Uniwersytecie w Linköping w Szwecji. Jest członkinią AICA International i AICA Polska oraz współzałożycielką Archiwum Błękitnej Humanistyki. Działa w duecie artystyczno-badawczym cyber_nymphs, realizując projekty artystyczne i teoretyczne na temat queerowej i feministycznej ekologii.
Adres e-mail: ewelina.jarosz@uken.krakow.pl
dr Jakub Kosek
Adiunkt w Katedrze Mediów i Badań Kulturowych. Sekretarz naukowy Wydziału Nauk Humanistycznych UKEN. Specjalizuje się w kulturowo-medialnych badaniach muzyki popularnej. Jego zainteresowania naukowe obejmują szczególnie historię muzyki popularnej, transmedialność rocka oraz anglosaską kulturę (heavy)metalową. Prowadzi badania z zakresu kulturoznawstwa i muzykoznawstwa medialnego m.in. nad strategiami artystycznymi i wizerunkowymi twórców rockowych, narracjami nekrograficznymi muzyków, multimodalnością songów oraz formami i artykulacjami artystycznego sprzeciwu w kulturze muzycznej. Tym obszarom tematycznym poświęcone są również jego wystąpienia na sympozjach i konferencjach naukowych. Jest pomysłodawcą i organizatorem cyklu konferencji akademickich z zakresu metal music studies (od 2017 roku) oraz serii „Kultury muzyki popularnej” (od 2023 roku). Popularyzuje badania nad muzyczną (pop)kulturą, współpracując z różnymi podmiotami medialnymi (czasopismo Meakultura.pl, portal muzyczny Muzobar, Krzysztofory – Studio Kultury Krakowa).
Problematyka prowadzonych zajęć dydaktycznych obejmuje zagadnienia z zakresu kultury i muzyki popularnej, komunikacji (audio)wizualnej, historii i poetyki wideoklipów, kultury alternatywnej i niezależnej, song studies, semiotyki tekstów kultury i mediów muzycznych.
Współpracuje z grupą badawczą studiów nad muzyką popularną przy IAiSP Uniwersytetu Jagiellońskiego, Akademią Muzyczną im. Krzysztofa Pendereckiego w Krakowie oraz z międzynarodowym zespołem badawczym Metal Studies in Central/Eastern Europe. Jest członkiem Polskiego Towarzystwa Kulturoznawczego.
Adres e-mail: jakub.kosek@uken.krakow.pl
Dr Konrad Zielonka – literaturoznawca, absolwent Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.
Jego zainteresowania naukowe związane są z problematyką fantastyki oraz fantastyki naukowej, a zwłaszcza steampunka w literaturze polskiej oraz retro-wizjami wieku dziewiętnastego we współczesnej kulturze popularnej. Prowadzi badania własne dotyczące gatunkowości steampunka. Do tematu podchodzi komparatystycznie, odwołując się do utworów pochodzących z różnych mediów, a zwłaszcza: literatury, gier wideo, komiksów, seriali czy filmów.
Prowadzi zajęcia dydaktyczne związane z media content i kreatywnym pisaniem, kulturą popularną oraz nowymi mediami. W prowadzonych kursach stawia na podejście interdyscyplinarne: poruszane zagadnienia związane są przede wszystkim z literaturoznawstwem, wiedzą o mediach czy kulturoznawstwem. W ramach ćwiczeń praktycznych wykorzystuje również własne doświadczenie zawodowe, które zdobył pracując jako sekretarz redakcji czasopisma biznesowego oraz copywriter.
Od 2019 roku współpracuje z Ośrodkiem Badawczym Facta Ficta. Obecnie należy do kolegium redakcyjnego czasopisma „Facta Ficta. Journal of Theory, Narrative & Media”.
Jest otwarty na współpracę w zakresie popularyzowania literatury oraz badań nad fantastyką w ramach konferencji i festiwali, a także warsztatów pisarskich dla uczniów i studentów. Obecnie prowadzi seminarium magisterskie ukierunkowane na badania poświęcone zagadnieniom kultury popularnej, literatury oraz problemom nowych mediów.
Adres e-mail: konrad.zielonka@uken.krakow.pl
mgr Ilona Sieradzka
Absolwentka filologii polskiej z edytorstwem i komunikacją społeczną na Uniwersytecie Pedagogicznym w Krakowie (obecnie Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej) i studiów podyplomowych Social Media & Content Marketing na Akademii Górniczo-Hutniczej. Od 2024 r. asystentka w Katedrze Mediów i Badań Kulturowych UKEN. Wykorzystuje swoje doświadczenie zawodowe w nauczaniu przedmiotów takich jak: Social Media & Content Marketing, PR i zarządzanie wizerunkiem, Współczesna blogosfera, Podstawy PR, Employer Branding, Podstawy redakcji tekstu, łącząc wiedzę teoretyczną z praktyką i wymaganiami współczesnego rynku pracy.
Content Marketing & Social Media Specialist, redaktorka i korektorka. Przez kilka lat pracowała dla krakowskich agencji kreatywnych (More Bananas, Coconut Agency, Harbingers), a obecnie działa jako freelancerka. Od 2018 roku zawodowo prowadzi profile marek w mediach społecznościowych, szkoli i tworzy treści contentowe. Do grona jej klientów należeli m.in. Pracuj.pl, ERGO Hestia, Agencja Rozwoju Miasta Krakowa czy Lufthansa Group Business Services; szkoliła np. UOKiK i PGE.
Współorganizatorka comiesięcznych spotkań edukacyjnych dla marketerów CRASH Mondays. Autorka edukacyjnego podcastu „Pierwsze kroki w social media” kierowanego do osób, które chcą zacząć pracę jako social media specjaliści, oraz artykułów o tematyce marketingowej w czasopismach i serwisach branżowych („Online Marketing”, „Social Media Manager”).
Adres e-mail: ilona.sieradzka@uken.krakow.pl
Pozostałe aktywności członków Katedry w ramach struktur UKEN:
Czasopismo „Studia de Cultura” : Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis | Studia de Cultura
Koło Naukowe COOLturoznawców
Ośrodek Badań nad Mediami : Badania Media | Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Władze Uczelni: Sekretarz naukowy i Przewodniczący Rad Dyscyplin Wydziału Nauk Społecznych – Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
