dr hab. prof. UKEN Marek Pieniążek

Marek Pieniążek – ukończył polonistykę i teatrologię na Uniwersytecie Jagiellońskim. Profesor nadzwyczajny w Instytucie Filologii Polskiej Uniwersytetu Pedagogicznego im. KEN w Krakowie. Kierownik Zespołu Badań nad Mediatyzacją Kultury i Sztuki Ośrodka Badań nad Mediami UP. Zajmuje się performatywnymi aspektami dydaktyki literatury, języka i teatru w przestrzeni zmediatyzowanej. Autor czterech monografii naukowych, kilkudziesięciu artykułów z dziedziny humanistyki, redaktor naukowych tomów wieloautorskich i czasopism. Wydał kilka tomików poetyckich: Zasypiam w twoich oczach (1994), Sen nas owiewa (1995), Dajcie mi ciszę (1998). Opracował wznowienia przedwojennych powieści Jana Waśniewskiego: Ognie w pirytach (2008), Po dniówce (2009). Redaktor książek pisarzy i poetów Olkusza, m.in.: Anny Piątek Mój prywatny konfesjonał (2012), Ewy Pogan Mogę się śmiać (2014), Jacka Majcherkiewicza Dotyk anioła (2015), Ireny Włodarczyk Rozmowy numerowane (2015), Kazimiery Janczy Nim zatrzyma mnie czas (2016), Olimpii Rychlińskiej Tkane z milczenia (2019). Pomysłodawca i redaktor monografii Teaching of National Languages in the V4 Countries (2016) oraz Artysta. Biokulturowy interfejs? (2017). Twórca koncepcji Wierszy bez tekstu, odsłaniających obecność podmiotu w środowisku dynamicznych procesów afektywnych.  W 2019 r. uzyskał dyplom tutora w certyfikowanej Szkole Tutorów Akademickich Collegium Wratislaviense.

Pełnione funkcje:

• Członek Senatu Uniwersytetu Pedagogicznego na kadencję 2020–2024
• Członek Rady Instytutu IFP UP
• Członek Rady Dyscypliny Literaturoznawstwo UP

Współpraca międzynarodowa, udział w projektach międzynarodowych:

• Członek Komisji Stylistycznej oraz Komisji Dydaktycznej Międzynarodowego Komitetu Slawistów
• Współpraca z wieloma ośrodkami naukowymi w Europie Środkowej, m.in. z Uniwersytetem w Belgradzie, Uniwersytetem w Oradei (członek komitetu redakcyjnego Annals of the Univeristy of Oradea), Uniwersytetem Karola w Pradze, (grant wyszehradzki i monografia wieloautorska), Uniwersytetem w Lubljanie, Uniwersytetem Łomonosowa w Moskwie (tłumaczenia z j. rosyjskiego).
• W ramach programu Erasmus + Programme Teaching Staff Mobility wykłady i seminaria na Uniwersytecie w Belgradzie (Serbia), Uniwersytecie w Lubljanie (Słowenia), w Arab Academy for Science w Alexandrii (Egipt), w Uniwersytecie w Wielkim Tyrnowie (Bułgaria), w Uniwersytecie w Oradei (Rumunia).

Granty, projekty badawcze (koordynacja i udział):

• Promotorski projekt badawczy Komitetu Badań Naukowych (promotor: prof. dr hab. Ryszard Nycz, 2002-2003).
• Kierownik projektu Teaching of national languages in the V4 countries zrealizowanego we współpracy z Uniwersytetem Karola w Pradze (Czechy), Uniwersytetem w Nitrze (Słowacja), Uniwersytetem Gáspára Károliego w Budapeszcie (Węgry), finansowanego z Funduszy Wyszehradzkich (2015-2016). Grant sfinalizowany wydaniem monografii  naukowej pt. Teaching of national languages in the V4: http://rep.up.krakow.pl/xmlui/handle/11716/1265
• Udział w realizacji projektu „KOMPETENTNY NAUCZYCIEL – MISTRZ I WYCHOWAWCA” współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach środków Europejskiego Funduszu Społecznego (2018 – 2023)

Prowadzone kursy:

seminaria licencjackie i magisterskie oraz doktorskie, teatr i dramat współczesny, polonistyka performatywna w szkole, dydaktyka literatury i języka polskiego w szkole ponadgimnazjalnej, teatr – sztuka współuczestnictwa, kultura polska, zagadnienia kulturoznawstwa, krytyczna analiza dyskursu, semiotyka tekstów kultury, polonistyczna e-dydaktyka, hiperteksty: formy i praktyki, stylistyka praktyczna, praktyki adaptacyjne we współczesnej kulturze, organizacja i promocja imprez kulturalnych, odkrywanie dziedzictwa kulturowego własnego regionu, tutoring akademicki.

Najważniejsze publikacje naukowe:

• Akt twórczy jako mimesis. „Dziś są moje urodziny” – ostatni spektakl Tadeusza Kantora, Universitas, Kraków 2005.
• Szkolny teatr przemiany. Dramatyzacja działań twórczych w procesie wychowawczym, Wydawnictwo Naukowe UP, Kraków 2009.
• Uczeń jako aktor kulturowy. Polonistyka szkolna w warunkach płynnej nowoczesności, Wydawnictwo Naukowe UP, Kraków 2013: http://rep.up.krakow.pl/xmlui/handle/11716/4314
• Teaching of national languages in the V4 countries, red. Marek Pieniążek, Stanislav Štěpáník, Prague: Univerzita Karlova. Pedagogická fakulta, 2016: http://rep.up.krakow.pl/xmlui/handle/11716/1265
• Artysta: biokulturowy interfejs?, red. Marek Pieniążek, Kraków: Wydawnictwo Edukacyjne, 2017.
• „Dydaktyki języków narodowych w Europie Środkowej Metodyka i komparatystyka. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia ad Didacticam Litterarum Polonarum et Linguae Polonae Pertinentia”, 2017, Z. 8. (red. z M. Szymańską): http://didactica.up.krakow.pl/issue/view/311
• Polonistyka performatywna. O humanistycznych technologiach wytwarzania światów, Universitas, Kraków 2018.
• Na granicy pisma: o technologiach poetyckiego wydarzenia, w: Teksty, obrazy, performanse: zapisy doświadczeń i doświadczanie zapisu, red. W. Doliński, D. Wojakowski, Kraków 2020: http://hdl.handle.net/11716/6979
• Postmedia w mediach: przypadek teatru, „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura”, 2020, z. 12 (3), s. 13-29: http://studiadecultura.up.krakow.pl/article/view/7379/6783

Udział w konferencjach krajowych i  zagranicznych z referatem (wybór):

• Szkolny  dialog między modernizmem a postmodernizmem: z dramatu milczącej wrogości ku metodyce dramatycznego poznania, konferencja Co  oznacza  dialog  kultur  w  edukacji?, 22-23.09. 2008, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
• Między nowoczesnością doktrynalną a idiomatyką po-ponowoczesności. Dylematy uniwersyteckiej dydaktyki literacko-teatralnej, międzynarodowa konferencja Doświadczenie nowoczesności w literaturze i teatrze – perspektywa polska, perspektywa europejska, 5-7.06.2010, Uniwersytet Warszawski; Instytut Teatralny w Warszawie.
• Szkolne ścieżki języka: z gramatycznych manowców ku performatyce życia, ogólnopolska konferencja Wiedza o języku i kompetencje językowe uczniów, 18–19.11.2010, Uniwersytet Śląski, Katowice.
• Kantor – reaktywacje własnej realności. Ostatnie spektakle Teatru Cricot 2, międzynarodowa konferencja Dziś Tadeusz Kantor! Dwudziesta rocznica śmierci Tadeusza Kantora, 8-10.12.2010, Uniwersytet Jagielloński, PWST, Kraków.
• Ocenianie jako wytwarzanie horyzontu aksjologicznie obojętnego. Problem wartościowania polonistycznych osiągnięć ucznia, ogólnopolska konferencja Wartości i wartościowanie w edukacji, nauce i kulturze, 8-9.03.2011, Katolicki Uniwersytet Lubelski, Lublin.
• Podmiot w transmedialnym dialogu z kulturą. Od fantazmatu do nowych form dramatu egzystencji, konferencja naukowa Dramat i doświadczenie, 24–25.05. 2012, Uniwersytet  Śląski, Katowice.
• Polonocentryczny dyskurs edukacyjny: ramy, poetyka, transgresje, I Kongres Dydaktyki Polonistycznej „Polonistyka dziś” kształcenie dla jutra. Diagnozy i perspektywy, 20-23.11.2013, Uniwersytet Jagielloński, Kraków.
• Immunization  of  didactics  of  national  languages  in  Slavic  Europe, międzynarodowa konferencja Innovation of Implementation in Education and Pedagogical Work – Challenges and Dilemmas, 14.11.2014, Uniwersytet w Belgradzie.
• Performatywne świadectwo dla języka polskiego, IV Kongres Dydaktyki Polonistycznej. Lekcja POLSKI(ego) ― praktyki edukacyjne wobec niepokojów XXI wieku, 20‒23 listopada 2019, Uniwersytet Adama Mickiewicza, Poznań.
• Lekcje języka ojczystego on-line w czasach pandemii (perspektywa polska i czeska), międzynarodowa konferencja Nové aspekty v didaktice mateřského jazyka, 13.–14 październik 2020, Uniwersytet Karola, Praga (on-line).

Działalność popularyzatorska, pedagogiczna i kulturalna:

• Współpraca z wieloma instytucjami i ośrodkami kultury, m.in. w Olkuszu, Bolesławiu, Bukownie, Sławkowie. Redakcja wydawnictw regionalnych almanachów konkursowych, prace w jury konkursów poetyckich (m.in. Konkursu o Gmerk Olkuski, Konkursu Pod Diablą Górą w Bukownie).
• Warsztaty metodyczne w krakowskim Ośrodku Doskonalenia Nauczycieli, wykłady popularnonaukowe w Towarzystwie Kultury Teatralnej w Olkuszu, w Centrum Kultury w Bolesławiu, w Dworku Białoprądnickim w Krakowie, w Zespole Szkół nr 4 w Olkuszu i Zespole Szkół w Brzesku, regularne wykłady w Uniwersytecie Trzeciego Wieku w Olkuszu.

Odznaczenia i nagrody:

• Statuetka Towarzystwa Kultury Teatralnej w Olkuszu 2012,
• Nagroda Artystyczna Burmistrza Miasta Olkusza 2013,
• Nagroda Rektora Uniwersytetu Pedagogicznego – nagroda III stopnia za uzyskanie stopnia doktora habilitowanego 2013,
• Medal Komisji Edukacji Narodowej (Minister Edukacji Narodowej 2014), Medal Srebrny za Długoletnią Służbę (Prezydent Rzeczpospolitej Polskiej 2018)

Linki zewnętrzne:

Plenerowe spektakle poetyckie organizowane we współpracy z instytucjami kultury:

Rabsztyńska Noc Poetów 2016: https://www.mok.olkusz.pl/index.php/aktuwalnosci/165-relacja-z-pierwszej-olkuskiej-nocy-poetow

II Rabsztyńska Noc Poetów 2017: https://www.mok.olkusz.pl/index.php/aktuwalnosci/751-relacja-z-2-nocy-poetow

Olkuska Noc Poetów 2019: https://www.mok.olkusz.pl/index.php/sekcje/11-aktualnosci/1724-noc-poetow-poetyckie-cztery-pory-rok