Przejdź do menu Przejdź do treści
Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej
w Krakowie

dr Ewelina Jarosz

dr Ewelina Jarosz

Koordynatorka ds. Osób z Niepełnosprawnościami

Katedra Mediów i Badań Kulturowych

ewelina.jarosz@uken.krakow.pl

pok: 543

https://underwateractivism.com/

ORCID: 0000-0002-1964-4303

publikacje:


Dr Ewelina Jarosz, adiunktka w Katedrze Mediów i Badań Kulturowych UKEN, historyczka sztuki, kulturoznawczyni oraz artystka współtworząca projekty artystyczne związane z wodą. Jej aktualne zainteresowania mieszczą się na przecięciu sztuki środowiskowej i queerowo-feministycznej błękitnej posthumanistyki. Jej pisarstwo dotyczy takich tematów jak sztuka środowiskowa, błękitne media, hydrofeminizm czy aktywizm przyjemności. Dwukrotna stypendystka Fundacji Kościuszkowskiej. Współpracuje z E.A.R.T.H. Lab przy Uniwersytecie Kalifornijskim, Santa Cruz oraz z The Posthumanities Hub przy Uniwersytecie w Linköping w Szwecji. Członkini duetu artystyczno-badawczego cyber_nymphs. Współzałożycielka projektu artystyczno-badawczego Archiwum Błękitnej Humanistyki. Członkini AICA Intenrational i AICA Polska.


Zainteresowania badawcze: feministyczny nowy materializm, błękitna humanistyka, błękitne media, hydrofeminizm, artywizm, sztuka queer, sztuka ekologicznie zaangażowana.

 

Pełnione funkcje:
Członkini Komisji ds. Jakości Kształcenia

 

Prowadzone kursy:

  • Wstęp do medioznawstwa
  • Praca z tekstem naukowym
  • Wykluczenie kulturowe i profilaktyka
  • Praktyki adaptacyjne w kulturze współczesnej
  • Kultura czasu wolnego
  • Organizacja i promocja imprez kulturalnych
  • Interpretacja dzieła malarskiego w kontekstach literackich
  • Polityka antydyskryminacyjna w mediach
  • Współczesne instytucje kultury
  • Edukacja kulturowa i medialna

 

Najważniejsze publikacje:

Monografie:

Utrata i pustka? Ponowoczesny model recepcji malarstwa barwnego pola, Wydawnictwo Polski Instytut Studiów nad Sztuką Świata/TAKO, Warszawa-Toruń 2021.

 

Artykuły w czasopismach naukowych:

  1. Jarosz, Ewelina Loving the Brine Shrimp: Exploring Queer Feminist Blue Posthumanities to Reimagine the ‘America’s Dead Sea’. Journal of Agriculture and Environmental Ethics  38, 1 (2025). https://doi.org/10.1007/s10806-024-09934-0
  2. Jarosz, Ewelina, Exploring ‘Ecosexuality’ as a Manual for Transdisciplinary Art & Research Practices and a Creative Concept for More-than-human Humanities: A Book Review Essay of Annie Sprinkle, Beth Stephens with Jennie Klein’s Assuming the Ecosexual Position: The Earth as Lover (University of Minnesota Press, Minneapolis–London 2021), „Przegląd Kulturoznawczy”, nr 1 (59) 2024, s. 246–265.
  3. Making a splash: when ecosexual and hydrosexual unite in conversation Beth Stephens, Justyna Górowska, Ewelina Jarosz & Annie Sprinkle, “Antennae” issue 63, Spring 2025, pp. 12-35.
  4. Ecosexuality: Art Practices for Queering the Earth, Healing and Recovering [w:] Routledge Handbook of Sexuality, Human Rights and Health, eds. C. Loggie, P. Aggleton, R. Parker, Routledge, s. 267-277.
  5. Joanna Walewska-Choptiany, Cyfrowa dekada. Związki sztuki i technologii w latach 1960-1975, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2021, ss. 389. Recenzja. „Przegląd Kulturoznawczy” 3(53)2022, s. 649-670.
  6. Medialne reprezentacje podwodnego świata a projekt Cyfrowego Archiwum Błękitnej Humanistyki, „Studia de Cultura”, 13(3)2021, s .31-47. DOI 10.24917/20837275.13.3.3
  7. Błękitna humanistyka: kultura, sztuka i wspólnota, „Przegląd Kulturoznawczy” 2(48)2021, s. 7-14.
  8.  Hydro-sztuka w Polsce z perspektywy błękitnej humanistyki jako tratwy ratunkowej wobec katastrofy ekologicznej, „Przegląd Kulturoznawczy” 2(48)2021, s. 284-318 (40 ptk)
  9.  ‘Echo Park’ Agnieszki Grodzińskiej i feministyczny dyskurs reprodukcji, „Sztuka i Krytyka. Komunikat Zarządu Polskiego Instytutu Studiów nad Sztuką Świata” nr 1/2021, s. 33-46. (5 ptk)
  10. Tam, gdzie pustka obficie porasta roślinnością: projekt malarstwa zaangażowanego, „Czas Kultury” 3/2020 (206), s. 169-176. (20 ptk)
  11. Magnigrafika dla nadempatycznych: stany chorobowe wspólnot emancypacyjnych a kulturowo-artystyczne praktyki wystawiennicze na temat chorób przewlekłych. 
  12.  „Widok. Teorie i Praktyki Kultury Wizualnej” nr 26/2020, https://www.pismowidok.org/pl/archiwum/26-empatyczne-obrazy/magnigrafika-dla-nadempatycznych (dostęp: 01.10.2020). (20 ptk)
  13. Figury nieprzedstawialnego. Historia recepcji sztuki Barnetta Newmana przedstawiona za pomocą tańca,, „Zeszyty Artystyczne” nr 33/2018, Poznań 2018, s. 89-102.
  14. Figury nieprzedstawialnego. Ponowoczesny model temporalności historii sztuki a kwestia podmiotowej perspektywy wynikającej z dyskursu mniejszościowego, [w:] Czasowość w polskiej sztuce i historii sztuki po 1945 roku. Materiały II-ego Seminarium Dłużewskiego, red. J. Banasiak, Fundacja Kultura Miejsca, Warszawa 2018, s. 129-146.
  15. SCUM w kraju nad Wisłą. O roli lesbijskiej bojówki w ‘polish horror story’, w: Antywzorce w sztuce współczesnej, red. K. Sikorska, Poznań 2018, s. 21-41.
  16.  Narracja ofiary czy mocny, nieheteronormatywny podmiot kobiecy, w: (Nie)chciana tożsamość, red. K. Lewandowska,  M. Maciudzińska-Kamczycka, C. Lisowski, J. W Sienkiewicz, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2016, s. 207-218.
  17.  Prekarna sytuacja doktorantek z uwzględnieniem szczególnego usytuowania kobiet nieheteronormatywnych, „Zeszyty Artystyczne” nr 28/2016, Poznań, s. 67-86.
  18.  Czekając na Godota. O sytuacji absolwentek uczelni artystycznych w Polsce, w: Wracając do źródeł. Absolwenci fotografii UAP, red. M. Michałowska, Poznań 2015, s. 65-90.
  19.  Trzej mężczyźni. Glokalizacje płci i władzy w twórczości Marcina Berdyszaka, Huberta Czerepoka i Rafała Jakubowicza, w: Płeć i władza w kontekstach historycznych i współczesnych, pod red. Moniki Anny Kubiaczyk i Filipa Kubiaczyka, Acta Humanistica Gnesnensia, vol. 1, Wydawnictwo Naukowe CONTACT/ABC, Gniezno 2014, s. 197-205.
  20.  O potrzebie rozszczelniania polskiej historii sztuki w kontekście sztuki współczesnej, tekst napisany wraz z prof. Izabelą Kowalczyk, w: Założenia przedwstępne w badaniu polskiej sztuki współczesnej. Materiały I-szego Seminarium Dłużewskiego, red. J. Banasiak, Fundacja Kultura Miejsca, Warszawa 2015, s.169-190.
  21. ‘Newman’: Trickster in Every Sense of the Word!  w: Trickster Strategies in the Artists’ and Curatorial Practice, ed. A. Markowska, Polish Institute of World Art Studies & Tako Publishing House, Warsaw-Toruń 2012, s. 189-195.

 

Teksty i redakcja katalogów:

  1. Work Hard. Play hard. Malarz z powołania w epoce smartfonów, w: Smart Canvas. Malarstwo Rafała Labijaka, red. E. Jarosz, tłum. I. Kołbon, kat. wyst. Państwowa Galeria Sztuki w Sopocie, Sopot 2020, s. 7-17 (katalog liczy 95 stron).
  2.  Uczta Babette w czasach atrofii społecznych więzi, w: Międzyjęzyk, red. Anna Królikiewicz, tłum. S. Gauger, Wydział Malarstwa ASP w Gdańsku  i  Wydawnictwo Doczute, Gdańsk 2019, s. 113-122.
  3.  Meandry stylu sygnaturowego albo o zmieniających się kryteriach odczytania malarstwa Beaty Ewy Białeckiej, w: Beata Ewa Białecka. Ave Kobieta. Wystawa retrospektywna, kat. wyst., Muzeum Narodowe w Gdańsku, Gdańsk 2018, s. 178-193.
  4.  Blur & Brushstroke. O czasoprzestrzennych grach w malarstwie Mateusza Piestraka, kat. wyst., red. K. Kucharska, Assemby Foundation 2017, s. 28-31.
  5. Dyskretny urok kserografii, w: Hard Light in the Light Heat, Galeria Sztuki Wozownia, Toruń 2015.
  6.  Alternatywne modele wiedzy. Ple ple w: Alternatywne modele wiedzy, red. M. Wasilewski, Galeria Miejska Arsenał, Poznań 2014, s. 122-143.
  7.  W poszukiwaniu znaków czasu: o toruńskiej kolekcji CSW ‘Signum Temporis’ w: Kolekcja Toruńska. Zbiory Centrum Sztuki Współczesnej Znaki Czasu w Toruniu, red. A. Markowska, Toruń 2013 (wersja polsko-angielska), s. 45-65 (jestem również autorką not o artystach zawartych w tej publikacji).
  8.  Art Hysterics of Przyjemski, w: Leszek Przyjemski. Nieistniejąca przytakująca galeria „Tak” 1970-1074. Instytut Badań Obojętnych przy Nieistniejącej Przytakującej Galerii „Tak”, Die Gaskammer der Kunst 1981-2012, Museum of Hysterics 1968-2012, Galeria Miejska „Arsenał” w Poznaniu, Centrum Sztuki Współczesnej „Znaki Czasu” w Toruniu, Toruń 2012.

 

Krytyka artystyczna, publicystyka:

 

Udział w konferencjach krajowych i zagranicznych z referatem (wybór):

23.10.2020 Jeśli sam siebie nie będzie widział. Badanie artystyczne ekspresjonizmu abstrakcyjnego w projekcie Echo Park Agnieszki Grodzińskiej. Ogólnopolska konferencja naukowa Czy badania artystyczne? Wrocław 22-23.10. Organizator: Akademia Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu, Kolektyw ¿CBA ?

 

10.02.2018 W swojej ocenie mojego malarstwa byłeś rażąco niesprawiedliwy. Wzorce zapóźnionego sukcesu na przykładzie malarek „Szkoły Nowojorskiej”. II Seminarium Feministyczne, lokal_30, Warszawa. Organizatorki: prof. Agata Jakubowska, Magdalena Ujma, galeria lokal_30.

 

28-29.09.2017 Figury nieprzedstawialnego. Choreograficzna recepcja sztuki Barnetta Newmana Skoki na teorię. I seminarium z pogranicza sztuki i filozofii w Strzeszynku. Organizator: Uniwersytet Artystyczny w Poznaniu.

 

11-12.05 2015, (Nie)chciana tożsamość, Interdyscyplinarne Sympozjum. Wystąpienie: Narracja ofiary czy mocny nieheteronormatywny podmiot kobiecy? Organizator: Centrum Sztuki Współczesnej  Znaki Czasu w Toruniu.

 

6-8.02. 2015 II Seminarium Dłużewskie, Czasowość w polskiej sztuce i historii sztuki po 1939 roku, Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie, wystąpienie: Figury nieprzedstawialnego: alternatywny model temporalności. Organizator: Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie.

 

6-8.02. 2014 I Seminarium Dłużewskie, Przedwstępne założenia w badaniu polskiej sztuki najnowszej, Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie, wystąpienie: O potrzebie rozszczelniania polskiej historii sztuki w kontekście sztuki współczesnej, tekst napisany wraz z prof. UAP Izabelą Kowalczyk (w druku). Organizator: Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie.

 

22-23.11. 2012 udział w LXI Ogólnopolskiej Sesji Stowarzyszenia Historyków Sztuki w Warszawie, Współczesność – historia nieznana, wystąpienie: Koji Kamoji: udomawianie czasu. Organizator: Stowarzyszenie Historyków Sztuki w Warszawie.

 

07-08.11.2012 Ogólnopolska konferencja naukowa Płeć i władza. Historyczne konteksty, współczesne krytyki, nowe perspektywy, wystąpienie:  Trzej mężczyźni: Marcin Berdyszak, Hubert Czerepok i Rafał Jakubowicz. Organizator: Instytut Kultury Europejskiej w Gnieźnie.

 

5-8.11.2009  IV Środkowo Europejskie Forum Doktorantów Historii Sztuki Historia Sztuki w dobie globalizacji; wystąpienie: Miejsce obrazu w czasie: Mark Rothko „Untitled” (1949). Organizator: Uniwersytet Wrocławski.